ฝุ่นละอองขนาดเล็กและผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจของมนุษย์
คำสำคัญ:
ฝุ่นละอองขนาดเล็ก, เส้นผ่านศูนย์กลางอากาศจลศาสตร์, ฝุ่นละอองขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางขนาดเล็กหรือเท่ากับ 2.5 ไมโครเมตรบทคัดย่อ
ฝุ่นละอองหรืออนุภาคของแข็งหรือของเหลวที่แขวนลอยในบรรยากาศ ที่มีความเข้มข้นสูงเกินกว่าที่ดัชนีคุณภาพอากาศกำหนดถูกจัดว่าเป็นปัญหามลพิษทางอากาศที่มีผลต่อสุขภาพของมนุษย์ การจัดกลุ่มของฝุ่นละอองขนาดเล็ก ใช้หลักการเส้นผ่านศูนย์กลางอากาศจลศาสตร์ แบ่งเป็น PM10 PM2.5 และ PM0.1 เรียงตามลำดับจากใหญ่ไปเล็ก ปัจจุบันประเทศไทยประสบกับปัญหามลพิษทางอากาศจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก โดยเฉพาะสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ที่มีแนวโน้มจะขยายขนาดของปัญหาไปในหลายจังหวัดไม่เพียงแค่ในเขตกรุงเทพมหานคร ความเข้มข้นของ PM2.5 ที่ระดับ 37.6-75.0 ไมโครกรัมต่อลูกบากศ์เมตร จะส่งผลต่อสุขภาพของมนุษย์โดยเฉพาะอาการทางระบบหายใจ อาการที่พบได้ คือ ไอและหายใจลำบาก การได้รับสัมผัสฝุ่น PM2.5 ทางการหายใจสามารถลงไปได้ลึกถึงระดับทางเดินหายใจส่วนล่างและเข้าสู่หลอดลมได้ จึงสามารถกระตุ้นการอักเสบและความเสียหายระดับเซลล์ของเซลล์เยื่อบุทางเดินหายใจได้ นอกจากนั้นการได้รับสัมผัสฝุ่น PM2.5 เป็นเวลายาวนานสามารถเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อทางเดินหายใจและการเกิดโรคปอดอุดกั้นได้อีกด้วย มีรายงานผู้ป่วยด้วยโรคทางเดินหายใจและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังถึงร้อยละ 41 ในปี 2562 ดังนั้นการป้องกันการรับสัมผัสที่ระดับบุคคลโดยการใช้หน้ากาก N95 จึงเป็นสิ่งจำเป็นและการลดการเกิดฝุ่นละอองขนาดเล็กในระดับนโยบาย เช่น การใช้พลังงานไฟฟ้าและการวางแผนพัฒนาเมืองลดมลพิษเพื่อป้องกันการเกิดมลพิษทางอากาศในระยะยาว
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. (2566). สถานการณ์การเจ็บป่วยในพื้นที่ฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) สูงเกินมาตรฐาน. สืบค้นจาก : https://spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2023/03/4.4-P.M-v.3.pdf
กรมควบคุมมลพิษ. (2566). ข้อมูลดัชนีคุณภาพอากาศ. สืบค้นจาก : http://air4thai.pcd.go.th /webV2/aqi_info.php
กรมควบคุมมลพิษ (2563). คู่มือปฏิบัติการในการป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นละออง PM2.5 ระดับจังหวัด. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมควบคุมมลพิษ. (2562). แผนปฏิบัติการขับคลื่อนวาระแห่งชาติ "การแก้ปัญหามลพิษด้านฝุ่นละออง”. สืบค้นจาก : https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2021/02/pcdnew-2021-02-18_08-03-46_086635.pdf.
กรมควบคุมมลพิษ (2566). ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เรื่อง กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป. สืบค้นจาก : https://www.pcd. go.th/ laws/26439/.
ประกาศกรมควบคุมมลพิษ เรื่อง ดัชนีคุณภาพอากาศของประเทศไทย พ.ศ. 2566 (2566, 16 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา.
Bernstein, J. A., Alexis, N., Barnes, C., Bernstein, I. L., Nel, A., Peden, D., . . . Bernstein, J. A.
(2004). Health effects of air pollution. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 114(5), 1116-1123. doi:https://doi.org/10.1016/j.jaci.2004.08.030.
California Air Resource Board. (2024). Inhalable Particulate Matter and Health (PM2.5 and
PM10). Retrieved from : https://ww2.arb.ca.gov/resources/inhalable-particulate-matter-and-health.
Cao, Y., Chen, M., Dong, D., Xie, S., & Liu, M. (2020). Environmental pollutants damage
airway epithelial cell cilia: Implications for the prevention of obstructive lung diseases. Thorac Cancer, 11(3), 505-510. doi:10.1111/1759-7714.13323.
Chen, Z.-H., Wu, Y.-F., Wang, P.-L., Wu, Y.-P., Li, Z.-Y., Zhao, Y., . . . Shen, H.-H. (2016).
Autophagy is essential for ultrafine particle-induced inflammation and mucus hyperproduction in airway epithelium. Autophagy, 12(2), 297-311. doi:10.1080/15548627.2015.1124224.
Loaiza-Ceballos, M. C., Marin-Palma, D., Zapata, W., & Hernandez, J. C. (2022). Viral
respiratory infections and air pollutants. Air Qual Atmos Health, 15(1), 105-114. doi:10.1007/s11869-021-01088-6.
Matus C., P., & Oyarzún G., M. (2019). Impact of Particulate Matter (PM2,5) and children’s
hospitalizations for respiratory diseases. A case cross-over study. 2019, 90(2), 9. doi:10.32641/andespediatr.v90i2.750
Mühlfeld, C., Rothen-Rutishauser, B., Blank, F., Vanhecke, D., Ochs, M., & Gehr, P. (2008).
Interactions of nanoparticles with pulmonary structures and cellular responses. American journal of physiology. Lung cellular and molecular physiology, 294, L817-829. doi:10.1152/ajplung.00442.2007.
Pfeffer, P. E., Ho, T. R., Mann, E. H., Kelly, F. J., Sehlstedt, M., Pourazar, J., . . .
Hawrylowicz, C. M. (2018). Urban particulate matter stimulation of human dendritic cells enhances priming of naive CD8 T lymphocytes. Immunology, 153(4), 502-512. doi:https://doi.org/10.1111/imm.12852.
Pollution Control Department, Chulabhorn Research Institute, and Department of Health. (2018). Air Quality Assessments for Health and Environment Policies in Thailand.
Sakunkoo, P., Thonglua, T., Sangkham, S., Jirapornkul, C., Limmongkon, Y., Daduang, S., . .
. Pimonsree, S. (2022). Human health risk assessment of PM2.5-bound heavy metal of anthropogenic sources in the Khon Kaen Province of Northeast Thailand. Heliyon, 8(6), e09572. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e09572.
State of Global Air. State of Global Air Report. 2024. Retrieved from : https://www.stateofglobalair.org/resources/report/state-global-air-report-2024.
U.S.EPA. (2023). Particulate Matter (PM) Pollution. Retrieved from : https://www.epa.gov/pm-pollution/national-ambient-air-quality-standards-naaqs-pm.
Yang, B., Guo, J., & Xiao, C. (2018). Effect of PM2.5 environmental pollution on rat lung. Environmental Science and Pollution Research, 25(36), 36136-36146. doi:10.1007/s11356-018-3492-y.
WHO. Ambient (outdoor) air pollution. (2024). Retrieved from :https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-air-quality-and-health.
