การศึกษาและพัฒนาคุณลักษณะของนักเรียน ระดับชั้นประถมศึกษาเพื่อการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาองค์ประกอบพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และศึกษาผลของการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาเพื่อการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน วิธีดำเนินการวิจัย มี 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษากลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2556 จำนวน 1,503 คน โดยใช้การสุ่มแบบหลายขั้นตอนเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยระยะนี้ คือแบบวัดคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ผลการตรวจสอบรูปแบบเหมาะสมอยู่ในระดับมาก โดยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน ระยะที่ 3 ศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ด้วยการใช้แบบแผนการวิจัยแบบอนุกรมเวลา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 โรงเรียนอนุบาลลำนารายณ์ จังหวัดลพบุรี ซึ่งได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน จำนวน 60 คน และใช้การสุ่มอย่างง่ายเพื่อแบ่งเป็นกลุ่มควบคุม จำนวน 30 คน และกลุ่มทดลอง จำนวน 30 คน ใช้เวลาทดลอง 8 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยระยะนี้คือ แบบทดสอบวัดคุณลักษณะนักเรียนระดับประถมศึกษา และแบบสังเกตพฤติกรรม สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ การหาความเชื่อมั่นด้วยวิธีการหาสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงบุกเบิก โดยใช้โปรแกรมLisrel version 9.10 activation code : B723-95AF-55E7E-5E23 การหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวแบบวัดซ้ำ

ผลการวิจัยพบว่า

1. องค์ประกอบคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา มี 4 องค์ประกอบ ได้แก่ ด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการด้านทักษะแห่งอนาคต และด้านลักษณะชีวิต

2. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบได้แก่ 1) แนวคิด/ทฤษฎี/หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 7 ขั้นตอนคือการสร้างความตระหนัก การให้ตัวแบบ การฝึกคิดพิจารณา การร่วมวางแผน การนำไปปฏิบัติ การปรับพฤติกรรมให้คงทนรวมทั้งการ ให้ข้อมูลป้อนกลับ และ4) การวัดและประเมินผลรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

3.นักเรียนที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษามีคุณลักษณะของนักเรียนสูงกว่านักเรียนที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบปกติ และคุณลักษณะของนักเรียนมีความคงที่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 รวมทั้งพฤติกรรมคุณลักษณะของนักเรียนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05