การใช้อาหารวุ้นที่ไม่นึ่งฆ่าเชื้อเพื่อประหยัดพลังงานในการขยายพันธุ์พืชโดยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเชิงอุตสาหกรรม

Main Article Content

Suthep Thongpae
เพชรรัตน์ จันทรทิณ

บทคัดย่อ

การขยายพันธุ์พืชในเชิงอุตสาหกรรมด้วยวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชมีการลงทุน ใช้แรงงานและพลังงานสูง เนื่องจากต้องใช้เครื่องนึ่งฆ่าเชื้อในการนึ่งฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอาหารเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประหยัดพลังงานและค่าใช้จ่ายโดยใช้สารฟอกขาวที่มีโซเดียมไฮโปคลอไรท์ 6% เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์แทนการใช้เครื่องนึ่งฆ่าเชื้อ การศึกษาเริ่มจากการหาความเข้มข้นที่เหมาะสมของสารฟอกขาวโดยใช้ความเข้มข้นของสารฟอกขาวในอาหารวุ้น 0 0.3 0.5 และ 1.0 มล./ล.  แล้วเลือกความเข้มข้นที่สามารถฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอาหารวุ้นได้หมด เมื่อได้ความเข้มข้นของสารฟอกขาวที่เหมาะสมแล้ว ทำการศึกษาการเจริญเติบโตของพืชในอาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาว โดยศึกษาการวางพักอาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาวเป็นระยะเวลาต่าง ๆ ก่อนที่จะนำไปเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช มี 7 ระยะคือ 0 (ไม่มีการวางพัก) 5 10 15 20 25 และ 30 วัน เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อพืชที่เพาะเลี้ยงในอาหารวุ้นที่ไม่ใส่สารฟอกขาวแต่มีการนึ่งฆ่าเชื้อ การทดลองจะใช้ชิ้นส่วนยอดของบีโกเนียที่มีใบเริ่มต้น 3 ใบ ผลการทดลองพบว่า อาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาวเข้มข้น 0 และ 0.3 มล./ล. มีการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์เมื่อตั้งอาหารทิ้งไว้นาน 4 สัปดาห์ ส่วนอาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาวความเข้มข้น 0.5 และ 1 มล./ล. ไม่มีการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ เลือกความเข้มข้นของสารฟอกขาว 0.5 มล./ล. เป็นความเข้มข้นที่เหมาะสมที่จะใช้ฆ่าเชื้อ เมื่อนำอาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาวความเข้มข้นนี้ไปศึกษาระยะเวลาการวางพักอาหารวุ้นก่อนที่จะนำไปเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อบีโกเนีย พบว่า การวางพักอาหารวุ้นที่ใส่สารฟอกขาวนาน 10 วัน จะทำให้บีโกเนียมีการเจริญเติบโตดีที่สุดคือ มีจำนวนใบเฉลี่ยมากที่สุด 15.00 ± 2.16 ใบ และมีความสูงยอดเฉลี่ยมากที่สุด 3.25 ± 0.28 ซม. เมื่อเทียบกับการเจริญเติบโตของ      บีโกเนียในอาหารที่นึ่งฆ่าเชื้อซึ่งมีจำนวนใบเฉลี่ย 6.75 ± 1.50 ใบ และความสูงยอดเฉลี่ย 2.25 ± 0.28 ซม. แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ ซึ่งแสดงว่าการใช้สารฟอกขาวใส่ลงในอาหารวุ้นเข้มข้น 0.5 มล./ล. และพักอาหารไว้ 10 วัน สามารถแทนการนึ่งฆ่าเชื้อในอาหารวุ้นได้ และจากการประเมินการประหยัดพลังงาน พบว่า การเตรียมอาหารวุ้น 200 ลิตร ถ้าไม่นึ่งฆ่าเชื้อจะสามารถลดการใช้พลังงานไฟฟ้าได้ประมาน 250-300 KW หรือเมื่อเทียบกับค่าใช้จ่ายจะประมาน 1,125-1,350 บาท ซึ่งในการใช้สารฟอกขาวแทนจะมีค่าใช้จ่ายประมาน 3.40-5.80 บาทเท่านั้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Thongpae, S., & จันทรทิณ เ. (2025). การใช้อาหารวุ้นที่ไม่นึ่งฆ่าเชื้อเพื่อประหยัดพลังงานในการขยายพันธุ์พืชโดยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเชิงอุตสาหกรรม. วารสารวิชาการ เทคโนโลยี พลังงานและสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม, 12(1), 116–123. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/JEET/article/view/262168
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กิตติศักดิ์ โชติกเดชาณรงค์. (2558). ผลของนํ้ายาฟอกผ้าขาวต่อการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอาหารเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อม่วงเทพรัตน์. Rajabhat Journal of Science, Humanities & Social Science, 14 (2), 34-43.

S.Sookruksawong. (2022). Sterilization and low-cost tissue culture techniques of Dioscorea bulbifera.

Science Technology and Social Sciences Procedia, (4), rspg014.

J.C.Cardoso, and A. C. P., Imthurn. (2018). Easy and efficient chemical sterilization of the culture

medium for in vitro growth of gerbera using chlorine dioxide (ClO2). Ornamental Horticulture, 24(3), 218-224.

ชนากานต์ ลักษณะ, ยุพา เพ็งสา และ อรสุรางค์ โสภิพันธ์. (2566). การศึกษาประสิทธิภาพของสารกันเสียและ

โซเดียมไฮโปคลอไรท์ในการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอาหารสำหรับเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อไม้น้ำบูเซปฟาแลนดร้า.วารสารวิชาการ มทร. สุวรรณภูมิ, 11(1), 57-66.

ราฮีมา วาแมดีซา, บักเร็น อาลี, นุร์ซานีซา เจะดาโอะ และศุภณัฏฐ์ กาญจนวัฒนาวงศ์. (2564). การใช้สารเคมีฆ่าเชื้อเติมในอาหารสูตร MS เพื่อเพาะเลี้ยงฟิโลเดนดรอน “รวยทรัพย์” ใน สภาพปลอดเชื้อ. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 13(1), 377-387.

นุชรัฐ บาลลา, ณัฐพงค์ จันจุฬา, ธิติพัฒน์ วีเปลี่ยน, บุณฑริกา นันทา, นฤตยา นันยา, สุรกานต์ โพธิ์แก้ว,

กันยารัตน์ วันนา และศิริญยา คาชิมา. (2565). กรรมวิธีในการฆ่าเชื้ออาหารสูตร MS สำเร็จรูป เพื่อใช้ในการ

เพาะเลี้ยงฟิโลเดนดรอน “เชอร์รี่เรด” ใน สภาพปลอดเชื้อ. วารสารวิชชา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 41(1), 119-129.

กรมอนามัย, มปป. (2567). คำแนะนำในการทำความสะอาด ทำลายและฆ่าเชื้อโรคในสถานการณ์การระบาดของ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://covid 19. Anamai.moph.go.th

T. Murashige, and F. Skoog. (1962). A revised medium for rapid growth and bio-assay with tobacco tissue culture. Physiologia Plantarum, 15(3), 473-497.

คณาจารย์ปฐพีวิทยา. (2544). ดินกรด ดินด่าง ดินเกลือ. ปฐพีวิทยาเบื้องต้น. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 50 ถนนพหลโยธิน จตุจักร กรุงเทพ 10900. หน้า 186-199.

C. Estrela, C.R.A. Estrela, E. L. Barbin, J.C.E. Spanó, M. A. Marchesan, and J. D. Pécora. (2002). Mechanism of Action of Sodium Hypochlorite. Brazilian Dental Journal,13(2), 113-117.