การวิเคราะห์พื้นที่ที่มีศักยภาพต่อการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียวกรณีศึกษาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิเคราะห์พื้นที่ที่มีศักยภาพต่อการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียว กรณีศึกษาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาจำแนกการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินใชช่วงปี พ.ศ.2556 พ.ศ 2559 พ.ศ. 2561 และ พ.ศ. 2564 ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก เพื่อเป็นแนวทางสนับสนุนการแก้ไข ลดปัญหามลพิษทางอากาศ สังคม และสิ่งแวดล้อมในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) สรุปผลการศึกษาพบว่าการใช้ที่ดินระหว่างปีพ.ศ. 2556 ถึง พ.ศ. 2564 มีการใช้ประโยชน์ที่ดินในด้านเกษตรกรรมมากที่สุด ในช่วงระยะเวลา 8 ปีที่ผ่านมามีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง มีผลจากการขยายตัวของเศรษฐกิจ การขยายตัวเมือง และนโยบายส่งเสริมพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก รองลงมาคือด้านพื้นที่ชุมชนและสิ่งปลูกสร้าง มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง สำหรับการวิเคราะห์พื้นที่ที่มีศักยภาพต่อการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียว ได้มีการจัดลำดับความสำคัญของปัจจัยและการให้ค่าน้ำหนักต่อปัจจัยหลักและปัจจัยรองด้วยวิธีกระบวนการตัดสินใจตามลำดับชั้น (AHP) ในการคำนวณค่าดัชนีวัดความสอดคล้องของเหตุผล ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยหลักด้านการใช้ที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง มีค่าเฉลี่ยน้ำหนักความสำคัญมากที่สุด ประกอบด้วยปัจจัยรองที่มีความสำคัญ 3 ลำดับแรกคือ HUM1-ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ทิ้งร้างไม่ระบุการใช้ประโยชน์ในปี(2563/2564) (ร้อยละ 33.3) รองลงมาเป็นปัจจัยด้านด้านสิ่งแวดล้อมประกอบด้วยปัจจัยรองที่มีความสำคัญลำดับแรก คือ ENV1-ด้านแหล่งน้ำ (ร้อยละ 32.5) และปัจจัยด้านสังคม คือ SOC1-สถานที่สำคัญ (ร้อยละ 5.7) ตามลำดับ ระดับศักยภาพประเภทการใช้ที่ดินเหมาะสมต่อการพัฒนาเพื่อรองรับเป็นพื้นที่สีเขียวและแนวทางในการใช้ประโยชน์อยู่ในระดับสูงในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก ซึ่งสามารถแบ่งประเภทพื้นที่สีเขียวที่มีศักยภาพรองรับต่อการพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียวแบ่งออกเป็น 5 ประเภทมีเนื้อที่รวม 379,430 ไร่ ปริมาณการกักเก็บก๊าซเรือนกระจกของพื้นที่รวมปริมาณเท่ากับ 5.6 ล้านตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าต่อปี ที่สามารถรองรับต่อการพัฒนาเชิงพื้นที่เป็นพื้นที่สีเขียวประเภทป่าชุมชนภายใต้สมมุติฐานการกักเก็บก๊าซเรือนกระจกเท่ากับ 15 ตันคาร์บอนไดออกไซด์ต่อไร่
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข่อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ เทคโนโลยี พลังงาน และสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือว่าร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ เทคโนโลยี พลังงาน และสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการ เทคโนโลยี พลังงาน และสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม หากบุคคล หรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมด หรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อ หรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาต เป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิชาการ เทคโนโลยี พลังงาน และสิ่งแวดล้อม บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม เท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs).(2558). เป้าหมายย่อยภาษาไทยจากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) [ออนไลน์].แหล่งที่มา:https://www.sdgmove.com/sdg-101/
สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.(2564), รายงานการพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืนภาคตะวันออก พ.ศ.2564 [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.gistda.or.th/article_attach/รายยงานการพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน_ภาคตะวันออก_ปี_พ.ศ.2564.pdf
สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน).(2564). รู้จักและเข้าใจ AIP. [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://www.gistda.or.th/news_view.php?n_id=3212&lang=TH
บุญศิริ สุขพร้อมสรรพ.(2558). การวิเคราะห์ศักยภาพพื้นที่เพื่อรองรับการขยายตัวของชุมชนโดยรอบมหาวิทยาลัยพะเยา วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยพะเยา, 23(3) (432-445)
Ali, S., Techato, K., Taweenkun, J., & Gyawali, S. (2018). Assessment of land use suitability for natural rubber using GIS in the U-tapao River basin, Thailand. IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 265 012021 [online]. Availble: https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/265/1/012021
คณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. (2562). แผนผังการใช้ประโยชน์ในที่ดินและแผนผังการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภค เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก). [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/301/T_0001.PDF
กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2563). ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน 2562/2563).[ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://tswc.ldd.go.th/DownloadGIS/Index_Lu.html
กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2563). ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน 2562/2563).ขอบเขตเชิงภูมิศาสตร์หรือเชิงพื้นที่. ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดิน.[ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://tswc.ldd.go.th/DownloadGIS/Index_Lu.html
สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก.(2561). แผนภาพรวมเพื่อการพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. 2560-2565. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://eeco.or.th/th/development-of-special-eastern-development-zones/contact-eec
กรมโยธาธิการและผังเมือง.(2552). เกณฑ์และมาตรฐานผังเมืองรวม. [ออนไลน์] แหล่งที่มา: https://office.dpt.go.th/webupload/14xcc0f5638f262f918558abe1085de08b4/m_magazine/13908/1089/file_download/cdfe52d4246615ec45457d7177f5b661.pdf
สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.),(2561).แผนที่ข้อมูลผังเมืองพื้นที่ชุมชนเมืองและย่านการค้าและพื้นที่อนุรักษ์และเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม. [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://eecoss.eeco.or.th/land-use/
สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน).2566.ข้อมูลทุติยภูมิ (secondary data) และแผนที่ต่างๆที่เกี่ยวงข้องกับ EEC. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.dga.or.th/main-search/?q=ข้อมูลผังเมือง+EEC
Saaty, T.L. (1980). The analytical hierarchy process, planning, priority. Resource allocation. McGraw-Hill, New York.
Saaty, T.L. (2003). Decision-making with the AHP, why is the principal eigenvector necessary. European Journal Operations Research, 145(1), 85–91
ประพัทธ์พงษ์ อุปลา ชาญวิทย์ พงษ์ขวัญและกฤษณะ แพทย์จะเกร็ง.(2555). การวิเคราะห์ศักยภาพเชิงพื้นที่สำหรับการวางแผนพัฒนาที่อยู่อาศัย: กรณีศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. Asian Creative Architecture, Art and Design, 8(1), 47–56. [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://so04.tci-thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/4204
United Nations. Department of Economic and Social Affairs (DESA). (2022. The Sustainable Development Goals Report. [online]. Available: https://unstats.un.org/sdgs/report/2022/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2022.pdf
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2566). แนวทางปฏิบัติงานเพื่อขับเคลื่อนการจัดการพื้นที่สีเขียวอย่างยั่งยืน ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566-2570) [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://www.onep.go.th/ebook/eurban/eurban-publication-20230322-1.pdf
สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติและสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริม วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2562). นโยบายและยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม พศ.2563-2570 และแผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม พ.ศ.2563-2565. [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://backend.tsri.or.th/files/trf/2/docs/Policy_and_Strategy_of_Thailand_HESI_2563-2570_and_Thailand_SRI_Plan_2563-2565.pdf
Alizadeh, R., Soltanisehat, L., Lund, P. D., & Zamanisabzi, H. (2020). Improving renewable energy policy planning and decision-making through a hybrid MCDM method. Energy Policy, 137. [online]. Availble: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2019.111174
A.M. Ponsiglione, F. Amato, S. Cozzolino, G. Russo, M. Romano, G. Improta. (2022). A Hybrid Analytic Hierarchy Process and Likert Scale Approach for the Quality Assessment of Medical Education Programs, Mathematics 10(9).1426. [online].Available: https://doi.org/10.3390/math10091426
Open Source Geographic Information System (QGIS).(2566). [ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://www.qgis.org/en/site/
องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน).(2564).วิธีการคำนวณการลด/กักเก็บก๊าซเรือนกระจก ภาคป่าไม้.กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.[ออนไลน์].แหล่งที่มา: https://ghgreduction.tgo.or.th/th/
National Economic and Social Development Council. Land use change in the Eastern Economic Corridor (EEC). Bangkok: NESDC; 2021
Department of Public Works and Town & Country Planning. Analysis of urban development and land use in EEC. Bangkok: DPWTC; 2021
Ministry of Natural Resources and Environment. National policy on forest conservation and land use planning. Bangkok: MNRE; 2021
Natsuda K, Thoburn J. Industrial policy and the development of the automotive industry in Thailand. J Southeast Asian Econ. 2021;38(3):456-72.Natsuda K, Thoburn J. Industrial policy and the development of the automotive industry in Thailand. J Southeast Asian Econ. 2021;38(3):456-72
Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning. Assessment of environmental impact in EEC land use change. Bangkok: ONEP; 2021
United Nations Development Programme. Sustainable development goals and land use in EEC. 2021. Available from: https://doi.org/10.18356/9789210059478
Kienast F, Ament S, Cramer W, et al. A multi-scale assessment of the role of ecosystem services in land use planning. Ecol Econ. 2012;74:29-40. Available from: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2011.12.011
Chen W, Xu Y, Zhang X. Assessment of urban green space development based on spatial analysis and GIS. Landsc Urban Plan. 2016;148:55-65. Available from: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.12.001
