ระบบจัดการการระบายน้ำชุมชนโดยข้อมูลภูมิสารสนเทศ

Abstract

ปัญหาน้ำท่วมขัง น้ำท่วมฉับพลันในชุมชนเมืองเป็นปัญหาหลักที่เกิดขึ้นเป็นประจำ และส่งผลให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจเป็นอย่างมาก อีกทั้งส่งผลต่อสภาพความเป็นอยู่ของประชากรในชุมชน และสภาพของน้ำในลุ่มน้ำโดยรวมประกอบกับในปัจจุบันองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นได้นำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการบริหารจัดการชุมชน โดยจัดทำระบบฐานข้อมูลภูมิสารสนเทศ (GIS) เข้ามาช่วยในการดำเนินงานด้านต่างๆ ดังนั้นเพื่อให้ขยายการใช้งานฐานข้อมูล GIS ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น การศึกษานี้จึงทำการพัฒนา ระบบจัดการการระบายน้ำชุมชน โดยมีข้อมูลภูมิสารสนเทศ (GIS based urban drainage management (GURDMAN)) โดยอาศัยระบบฐานข้อมูล GIS ของชุมชนที่มีอยู่ มาทำการวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือต่างๆ ที่มีในโปรแกรมภูมิสารสนเทศ ArcGIS เพื่อหาค่าพารามิเตอร์ทางอุทกวิทยา ที่ใช้ในการคำนวณออกแบบระบบระบายน้ำในชุมชน GURDMAN เป็นระบบช่วยการคำนวณในรูปแบบ Spreadsheet ของโปรแกรม Microsoft Excel ที่ผู้ใช้งานทั่วไปสามารถใช้งานได้ซึ่งพัฒนาภายใต้หลักการของ Rational Method ในการคำนวณอัตราการไหลของน้ำท่า และอาศัยการ Manning ในการหาค่าหน้าตัดของท่อระบายน้ำภายใต้เกณฑ์การออกแบบที่เหมาะสม นอกจากนี้ยังได้พัฒนาระบบการสร้าง กราฟ ความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มของฝน - ระยะเวลา - ความถี่ (Rainfall Intensity - Duration - Frequency, IDE curve) จากข้อมูลฝนที่รวบรวมมาในอดีตใน GURDMAN ด้วย เพื่อให้สามารถใช้ในงานได้ง่ายขึ้น GURDMAN เป็นเครื่องมือช่วยในการออกแบบระบบระบายน้ำในชุมชนเมือง ที่ผู้ปฏิบัติงานสามารถมาใช้งานควบคู่ไปกับระบบ GIS ได้อย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน

GIS base urban drainage management

Tnundation and flash flood are the major problems in urban area which cause the economic losses, strike to social living and impact to the whole watershed. Nowadays, Thai local organizations attempt to apply the Geo-informations to urban management by constructing their own GIS database. In order to enhance the capability of GIS utilization for these organization, the study has been set to develop the GIS based urban drainage management (GURDMAN). According to the easily and widely used purposes, GURDMAN has been developed as the spreadsheet of Microsoft excel model. The hydrological parameters used in drainage calculation can be obtained by using the tool box in GIS model of ArcGIS which can be used in the calculation process is based of GURDMAN. The drainage calculation process is based on the Rational Methode and Manning equation. In addition, for the convenient in calculation process, the Rainfall Intensity – Duration – Frequency (IDF) curve construction from historical rainfall was developed in GURDMAN, as well.
IT can be stated that GURDMAN is one of tools for drainage system design, which the responsible person can use with their GIS database.