ผลกระทบของการเติมแคลเซียมออกไซด์อิสระในเถ้าลอยต่อการขยายตัว และการสูญเสียน้ำหนักของมอร์ต้าร์ผสมเถ้าลอยและผงหินปูนในสารละลายซัลเฟต
Abstract
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาผลกระทบของแคลเซียมออกไซด์อิสระ (Free CaO) ในเถ้าลอย ต่อการขยายตัวใน สารละลายโซเดียมซัลเฟต และการสูญเสียน้ำหนักในสารละลายแมกนีเซียมซัลเฟตของตัวอย่างมอร์ต้าร์ผสมเถ้าลอยและผงหินปูน (แทนที่ในปูนซีเมนต์ประเภทที่ 1) โดยใช้เถ้าลอยตั้งต้นที่เติมแคลเซียมออกไซด์อิสระให้มีปริมาณแตกต่างกัน ผลการศึกษาพบว่า ในสารละลายโซเดียมซัลเฟต การขยายตัวของมอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ประเภทที่ 1 ล้วน มีค่ามากกว่าประเภทที่ 5 ล้วน ขณะที่การ ขยายตัวของมอร์ต้าร์ผสมผงหินปูน (ขนาด 3 ไมโครเมตร) ร้อยละ 10 มีค่าใกล้เคียงกับมอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ประเภทที่ 5 ล้วน และ พบว่าการขยายตัวของมอร์ต้าร์เถ้าลอย หรือเถ้าลอยร่วมกับผงหินปูนจะมีค่าการขยายตัวมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับชนิดและปริมาณการ แทนที่ของเถ้าลอย กล่าวคือถ้าเถ้าลอยมีปริมาณ CaO ต่ำ ไม่ว่าปริมาณการแทนที่สูงหรือต่ำจะมีแนวโน้มให้ค่าการขยายตัวที่น้อย ในขณะที่เถ้าลอยที่มีปริมาณ CaO สูง ถ้าแทนในปริมาณที่ต่ำจะให้ค่าการขยายตัวที่มาก แต่ถ้าแทนที่ในปริมาณสูงกลับให้ค่าการ ขยายตัวน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับการไม่แทนที่ ส่วนในกรณีสารละลายแมกนีเซียมซัลเฟต การสูญเสียน้ำหนักของมอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ ประเภทที่ 1 ล้วนมีค่ามากกว่าทั้งของมอร์ต้าร์ประเภทที่ 5 ล้วน และมอร์ต้าร์ผสมผงหินปูน ขณะที่การสูญเสียน้ำหนักของมอร์ต้าร์ ผสมเถ้าลอย (ร้อยละ 20 และร้อยละ 40) นั้นมีค่ามากกว่ามอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ล้วน ส่วนการแทนที่ด้วยเถ้าลอยร่วมกับผงหินปูน พบว่า ค่าการสูญเสียน้ำหนักของมอร์ต้าร์น้อยกว่ามอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ประเภทที่ 1 ล้วน โดยใกล้เคียงกับมอร์ต้าร์ปูนซีเมนต์ประเภทที่ 5 ล้วน สุดท้ายพบว่าปริมาณ Free CaO ที่ต่างกันในเถ้าลอยไม่มีผลกระทบต่อค่าการขยายตัวและการสูญเสียน้ำหนักของตัวอย่างมอร์ ต้าร์ในสารละลายซัลเฟต
คำสำคัญ : แคลเซียมออกไซด์อิสระ, เถ้าลอย, ผงหินปูน, ซัลเฟต
(การประชุมวิชาการการวิจัยภาคปฏิบัติและการพัฒนา ครั้งที่ 1 เชียงใหม่)
Abstract
This research was aimed to study the effect of free lime (Free CaO) content in fly ash on expansion and weight loss of cement mortars, fly ash and limestone powder submerged in sulfate solutions. Free lime was added to the original fly ash in order to vary free lime content of fly ash. Test results revealed that the expansion of type I cement mortar was higher than that of type V cement mortar in sodium sulfate solution. It was also found that the expansion of mixture with 10% replacement of limestone powder was about the same as that of type V mixture. The expansion of binary mixtures with fly ash and ternary mixtures with cement, fly ash and limestone powder depended very much on the content and type of fly ash such that mixtures with low or higher replacement ratio of low CaO fly ash yielded low expansion. In case of high CaO fly ash, the expansion of mortar with higher fly ash content was lower than the mortar with high fly ash content. In magnesium sulfate solution, weight loss of type I cement mortar was higher than those of type V cement mortar and mortar with limestone powder. Weight loss of mortars with 20% and 40% fly ash were higher than those of type I and type V cement mortars. Ternary mixture incorporating cement, fly ash and limestone powder showed lower weight loss than type I cement mixture and was similar to type V cement mixture. Free lime content of fly ash had no effect on the expansion and weight loss of mortar in sulfate solutions.
Keywords : Free lime, Fly ash, Limestone powder, Sulfate
(Selected from 1st Symposium on Hands-on Research and Development, Chiang Mai)
