การศึกษาคุณสมบัติโพรไบโอติกส์ของ Lactobacillus plantarum BL60a ที่แยกจากอาหารหมักเพื่อประยุกต์ใช้ในอาหารเพื่อสุขภาพ (Evaluation of probiotic properties of Lactobacillus plantarum BL60a isolated from fermented food for functional food applications)

Abstract

              ประเทศไทยมีอาหารหมักหลากหลายชนิดที่มีรายงานว่ามีแบคทีเรียกลุ่มหลักคือแบคทีเรียกรดแล็กติกที่มีคุณสมบัติของโพรไบโอติกส์ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณสมบัติโพรไบโอติกส์ของแบคทีเรียกรดแล็กติกที่แยกจากอาหารหมักของไทย โดยแบคทีเรียกรดแล็กติกทั้งหมด 162 ไอโซเลตแยกมาจากตัวอย่างอาหารหมักของไทย 60 ตัวอย่าง โดยจากไอโซเลตเหล่านี้พบว่าไอโซเลต BL60a ถูกคัดเลือกว่ามีคุณสมบัติเป็นโพรไบโอติกส์เนื่องจากสามารถยับยั้งแบคทีเรียทดสอบซึ่งได้แก่ Escherichia coli, Salmonella enterica serovar Typhi, Pseudomonas aeruginosa และ Bacillus cereus ได้ดี ทนต่อสภาวะจำลองในกระเพาะอาหาร (pH 2.5, เพบซินร้อยละ 0.3) และสภาวะจำลองในลำไส้ (pH 8.0, แพนครีเอตินร้อยละ 0.1, เกลือน้ำดีร้อยละ 0.3) ทั้งนี้ยังพบว่าไอโซเลตนี้ยังสามารถเกาะกับมิวซินได้สูง (ร้อยละ 75.8) ยิ่งกว่านั้นไอโซเลต BL60a  ยังมีความไวต่อยาปฏิชีวนะและไม่ย่อยเม็ดเลือดแดง แบคทีเรียสายพันธุ์นี้ได้ถูกจัดจำแนกบนพื้นฐานของลักษณะทางสัณฐานวิทยาของเซลล์และลำดับนิวคลีโอไทด์ของยีน 16S rDNA ของไอโซเลต BL60a และความสัมพันธ์ใน phylogenetic tree พบว่ามีความใกล้เคียงกับ Lactobacillus plantarum ผลที่ได้จากการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า L. plantarum BL60a มีข้อบ่งชี้ที่แสดงถึงคุณสมบัติของโพรไบโอติกส์ที่ประกอบด้วยกิจกรรมการต้านเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรค การทนต่อสภาวะในทางเดินอาหาร ความสามารถในการยึดเกาะกับเยื่อบุผนังลำไส้ (มิวซิน) และความปลอดภัย การตรวจสอบคุณสมบัติของโพรไบโอติกส์ที่เป็นไปได้ของ L. plantarum BL60a น่าจะเป็นประโยชน์สำหรับการประยุกต์ใช้ในอาหารเพื่อสุขภาพได้

                 There are many traditional fermented foods in Thailand, which were reported that lactic acid bacteria (LAB) are the main group of microorganisms with probiotic properties. The objective of this study was to evaluate the probiotic properties of lactic acid bacteria isolated from Thai fermented foods. A total of 162 LAB isolates were isolated from 60 samples of Thai traditional foods. Among these isolates, BL60a was selected as a candidate for probiotics because of its excellent exhibition of antimicrobial activity against pathogens tested which were both gram positive and gram negative bacteria including Escherichia coli, Salmonella enterica serovar Typhi, Pseudomonas aeruginosa and Bacillus cereus and tolerance to simulated gastric juice (pH 2.5; 0.3% pepsin) for 3 and simulated intestinal juice (pH 8.0, 0.1% pancreatin, 0.3% bile salt) for 6 h. In addition, the isolate showed a high mucin-adhesion ability (75.8%). Moreover, isolate BL60a showed susceptibility to all antibiotics tested and no blood hemolysis. This bacterial isolate was identified based on cell morphology and 16S rDNA sequence and relationship in the phylogenetic tree revealed that the isolate BL60a was closely related to Lactobacillus plantarum. The results obtained in the present study demonstrated that L. plantarum BL60a was evidenced for the probiotic characteristics including antimicrobial activity, tolerance to gastrointestinal tract condition, mucin-adhesion ability and safety. The investigation of the potential probiotic features of L. plantarum BL60a should be useful for the application in functional foods.