การพัฒนาสไลด์สเมียร์เสมหะที่มีผลบวกต่อแบคทีเรียทนกรดโดยใช้แผ่นกรอง เส้นใยนาโนพอลิไวนิลลิดีนฟลูออไรด์

บทคัดย่อ

การย้อมเสมหะด้วยสีทนกรดเป็นวิธีการตรวจวินิจฉัยวัณโรคปอดที่ทำได้ง่ายและใช้กันอย่างแพร่หลายทั่วโลก โดยวิธีนี้มีความจำเพาะสูง
แต่ต้องอาศัยความชำนาญของผู้ปฏิบัติงานในการตรวจวิเคราะห์ ดังนั้นการประกันคุณภาพของวิธีทดสอบนี้จึงมีความสำคัญ ซึ่งมีการใช้สไลด์สเมียร์
เสมหะเป็นหนึ่งในวัสดุควบคุมคุณภาพ การศึกษานี้จึงมุ่งพัฒนาการเตรียมสไลด์สเมียร์เสมหะโดยใช้แบคทีเรียทนกรดที่ได้จากการเพาะเลี้ยงและทำ
ให้เชื้อกระจายตัวด้วยการกรองผ่านแผ่นกรองเส้นใยนาโนพอลิไวนิลลิดีนฟลูออไรด์ที่เคลือบด้วยพอลิไวนิลแอลกอฮอล์ โดยทำการเปรียบเทียบแผ่น
กรอง 4 ชนิดคือ 2Hz 8M, 2Hz 4M, 3Hz 8M และ 3Hz 4M ที่ผลิตขึ้นมา ซึ่งมีความพรุนสูงถึงร้อยละ 99.98 และมีความหนาของแผ่นกรอง 222,
158, 81 และ 48 ไมโครเมตร ตามลำดับ เมื่อนำไปกรองเชื้อแบคทีเรียทนกรด พบว่าการใช้แผ่นกรอง PVDF ชนิด 2Hz 4M ทำให้สไลด์สเมียร์
เสมหะพบแบคทีเรียย้อมติดสีทนกรดแบบตัวเดี่ยวจำนวนมาก (เฉลี่ย 4.0+2.8 ตัวต่อวงกล้อง) และแบบที่เกาะกลุ่มเพียงขนาดเล็ก 2-5 ตัวต่อกลุ่ม
(เฉลี่ย 4.67+0.2 กลุ่มต่อวงกล้อง) ซึ่งมีสัดส่วนของเชื้อแบบเดี่ยวสูงกว่าจำนวนกลุ่มเชื้อเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้แผ่นกรองชนิดอื่น ในขั้นตอนการ
เตรียมสไลด์สเมียร์เสมหะ สามารถปรับระดับความเข้มข้นของเชื้อที่ใช้เพื่อเตรียมให้ได้ผลการรายงานเป็น AFB 3+, AFB 2+ และ AFB 1+
ตามเกณฑ์การรายงานผลขององค์การอนามัยโลกได้โดยการเจือจางเชื้อ 1:10 ในแต่ละระดับการรายงานผล สไลด์สเมียร์เสมหะที่เตรียมได้นี้มีความ
คล้ายคลึงกับเสมหะจริงของผู้ป่วย โดยพบเม็ดเลือดขาวและแบคทีเรียย้อมติดสีทนกรดที่กระจายตัวดีเป็นแบบตัวเดี่ยวเมื่อส่องภายใต้กล้อง
จุลทรรศน์ งานวิจัยนี้ถือเป็นงานวิจัยแรกที่ประยุกต์ใช้แผ่นกรองเส้นใยนาโนในการกรองแบคทีเรียทนกรดสำหรับการเตรียมสไลด์สเมียร์เสมหะ
ซึ่งเป็นวิธีที่ทำได้ง่ายและสะดวก สามารถนำไปใช้ในงานประกันคุณภาพวิธีการย้อมสีทนกรดในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ และใช้ประโยชน์
ในการฝึกอบรมบุคลากรทางการแพทย์ได้