การประเมินชุดข้อมูลปริมาณฝนกริดเพื่อการประยุกต์ ทางอุทกวิทยาในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • เทิดทัศน์ ภูริธรรมวิวัฒน์ ภาควิชาวิศวกรรมทรัพยากรน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพมหานคร
  • ดนย์ปภพ มะณี ภาควิชาวิศวกรรมทรัพยากรน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพมหานคร

คำสำคัญ:

ฝนกริด, ฝนสถานี, ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินและเปรียบเทียบชุดข้อมูลระหว่างปริมาณฝนกริดจากผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ทั่วโลกจำนวน 7 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์น้ำฝน GPCC - First Guess Monthly, PERSIANN - CCS, PERSIANN - CDR, GSMaP - MVK, GPM - 3IMERGM v06, TRMM - 3B43 และ TRMM - 3B42  กับฝนสถานีตรวจวัดภาคพื้นดินจำนวน 90 สถานีของกรมชลประทานและกรมอุตุนิยมวิทยาพื้นที่ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ในปี ค.ศ. 2014 - 2020 โดยเป็นการเปรียบเทียบเชิงจุด จากนั้นตรวจสอบค่าทางสถิติ ได้แก่ ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (R) ค่าความคลาดเคลื่อนเฉลี่ย (ME) ค่าความเอนเอียงสัมพัทธ์ (RB) และค่ารากที่สองของความคลาดเคลื่อนกำลังสองเฉลี่ย (RMSE)  จากผลการศึกษาและวิเคราะห์พบว่าปริมาณฝนมีความแตกต่างกันในด้านปริมาณของแต่ละผลิตภัณฑ์ ในการวิเคราะห์ทางด้านสถิติค่า R มีค่าอยู่ระหว่าง 0.68 - 0.86 แสดงให้เห็นว่าข้อมูลฝนกริดทุกผลิตภัณฑ์ มีความสัมพันธ์โดยตรงสอดคล้องกับชุดข้อมูลฝนจากสถานีตรวจวัดและค่า ME และ RB มีค่าอยู่ระหว่าง -12.31 - 17.19 มม. และ -10.2  - 24.46 % ส่วนค่า RMSE มีค่าอยู่ระหว่าง 54.73 - 69.53 มม. เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างค่าทางสถิติกับค่าระดับความสูงเชิงดิจิทัล (ASTER DEM) ของสถานีตรวจวัดภาคพื้นดินพบว่าผลิตภัณฑ์ฝนกริดมีการประเมินปริมาณฝนที่คลาดเคลื่อนเพิ่มขึ้นตามค่าระดับความสูง

เอกสารอ้างอิง

ทิพย์กาญจน์ บุญชุ่ม, วิษุวัฒก์ แต้สมบัติ เเละ ชูพันธุ์ ชมภูจันทร์, “การประเมินปริมาณน้ำฝนรายเดือนจากดาวเทียม PERSIANN-CCS โดยใช้สถานีวัดน้ำฝนในพื้นที่ลุ่มน้ำปิงตอนบน,” วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ, ปีที่ 23, ฉบับที่ 3, หน้า 41-50, 2563.

สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, ยุทธศาสตร์ การวิจัย (พ.ศ. 2555-2559): ภาคเหนือ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, 2554.

J. K. Searcy and C. H. Hardison, “Double Mass Curves. Manual of hydrology: Part 1. General Surface Water Techniques,” US Geological Survey, Water-Supply Paper 1541-B., 1960.

S. Qiaohong, M. Chiyuan, D.Qingyun, A. Hamed S.Soroosh and H. Kuo-Lin, “A review of global precipitation data sets: Data sources, estimation, and intercomparisons,” Reviews of Geophysics, Reviews of Geophysics, Vol. 56, no. 1, Mar., pp. 79-107, 2018.

The ASTER Project, “The Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer,” asterweb.jpl.nasa.gov, [Online]. Available: https://asterweb.jpl.nasa.gov/, [Accessed Nov. 5, 2020].

สุจริต คูณธนกุลวงศ์ และคณะ, การประเมินและพยากรณ์น้ำฝนจากข้อมูลระยะไกล. กรุงเทพฯ: หน่วยปฏิบัติการวิจัยระบบการจัดการแหล่งน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550

ชูศรี วงศ์รัตนะ, เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพ ฯ: ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2541.

ธเนศร์ สมบูรณ์, การวิเคราะห์ค่าฝนเชิงพื้นที่จากข้อมูลฝนตรวจวัดภาคพื้นดินและภาพถ่ายดาวเทียมร่วมกับข้อมูลภูมิประเทศ กรณีศึกษาภาคใต้ของประเทศไทย. กรุงเทพ: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, 2561.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-08-31

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย